Artsenkrant Expeditiereis 2024

Op zee, over de Zeestraat Denemarken en langs de oostkust van Groenland

Onze expeditieleden aan boord geven inspirerende en verrijkende presentaties over de geschiedenis van zowel IJsland als Groenland en over natuur, fauna en klimatologie.

Skjoldungen / Saqqisikuik

Het eiland Skjoldungen is zonder twijfel een van de mooiste gebieden in Oost-Groenland. Het eiland ligt op 63° noorderbreedte en is omgeven door smalle, steile fjorden en gletsjers. Er is veel koele, frisse en schone lucht van de altijd aanwezige en nabijgelegen ijskap.
Toch zullen we een weelderig landschap en een milder klimaat aantreffen en ervaren. De beroemde Noorse ontdekkingsreiziger Fridtjof Nansen kwam hier in de nazomer van 1888 aan, op zoek naar een geschikt vertrekpunt voor de eerste binnenlandse oversteek over de ijskap. Skjoldungen is ook de naam van een verlaten nederzetting aan de zuidwestkant van het eiland. Tot 1965 woonden hier tot 100 mensen, en er staan nog enkele huizen. We vervolgen onze reis naar Dronning Marie Dal in de noordwestelijke hoek van het gebied om de interessante flora van dichtbij te bekijken. Na Skjoldungen en de Ilertakajikfjord nemen de Alpentoppen en het berglandschap af. Vanaf hier zullen we zien dat de ijskap over grote stukken tot aan de kustlijn reikt en samenhangende ijsplaten vormt.
Aan de Bernstorff Icefjord, de meest productieve gletsjer aan de zuidoostkust, houden we een goede afstand van de grote ijsbergen in deze door ijs aangetaste wateren.

Prince Christian Sound

Kap Farvel, of Cape Farewell, is niet alleen bekend als het zuidelijkste punt van Groenland, maar ook om zijn beruchte, hoewel meestal seizoensgebonden, stormachtige winden.
Wij kiezen bewust voor een veel comfortabelere, maar tegelijkertijd spectaculairdere route, door langs Prince Christian Sound te varen. Deze 60 km lange waterweg loopt van de Atlantische Oceaan in het oosten tot de nederzetting Aappilattoq in het

Zuid-Groenland, Erik De Rodes Brattahlid bij Qassiarsuk

Vroeg in de ochtend varen we de Eriksfjord in, die in Groenland Tunulliarfik heet. We gooien het anker uit bij de nederzetting Erik de Rodes Brattahlíð, waar nu het dorp Qassiarsuk ligt. Hier zien we onder andere een reconstructie van de kerk van Tjodhildur, die de eerste kerk op het Noord-Amerikaanse continent was. Er zijn ook andere ruïnes van het Noorse volk, dat in de jaren 1400 verdween. Het is op deze plek dat
we ons moeten afvragen waarom de Noormannen plotseling uit Groenland verdwenen.
Het was vanuit Brattahlíð dat de zoon van Erik en Tjodhildur, Leif Eriksson, rond het jaar 1000 naar het westen trok en Baffin Island, de Labrador-kust en Newfoundland ontdekte, voordat hij een paar jaar later terugkeerde naar Zuid-Groenland. Rond lunchtijd varen we Eriksfjord uit, vlak bij Qooroq Isfjord.

Bezoek aan de Groenlandse hoofdstad Nuuk

’s Ochtends varen we naar het noorden om rond de middag Nuuk te bereiken. Als we de Nuuk-fjord binnenvaren, hebben we een grote kans om de seizoensgebonden bezoekers van dit gebied tegen te komen, de bultruggen.
De kleinste hoofdstad ter wereld wordt in Groenland door velen beschouwd als een machtige metropool: in totaal wonen hier 17.000 mensen, bijna een derde van de bevolking van het land.
Het gebied is al sinds 2200 voor Christus bewoond door pre-Inuitjagers. Van het jaar 1000 tot 1350 na Christus vestigden de IJslandse Vikingen en boeren zich in Zuid- Groenland en in de Nuuk-fjord, terwijl tegelijkertijd Inuit-jagers van de Thule-cultuur vanuit Noord-Groenland naar het zuiden trokken. De Noorse kolonisten verdwenen rond 1350 na Christus, maar de Inuit, die veel beter uitgerust waren om te jagen en te overleven in de harde Arctische natuur, bleven.
De moderne geschiedenis van Groenland begon in 1721, toen de Noorse missionaris Hans Egede een permanente kolonie en handelspost stichtte in de buurt van Nuuk.
Egedes voornaamste doel om terug te keren naar Groenland was om de katholieke noorderlingen te bekeren tot lutheranen, maar al snel na zijn aankomst besefte hij dat de Noormannen verdwenen waren, een mysterie dat nog steeds niet is opgelost.
In 1979 werd de Landsting (parlement) in Nuuk gevestigd, en werd de stad uiteindelijk erkend als hoofdstad van het land.
‘s Avonds verlaten we de hoofdstad en zetten onze reis voort naar het noorden.

Op zee langs de Groenlandse westkust

Qeqertarsuaq op Diskobaai, ‘kaffemik’ in een gemeenschapscentrum en Eqip Sermia-gletsjer

Onder de 1000 meter hoge bergen van Diskobaai betreden we het beschermde natuurgebied dat de Deense naam ‘Godhavn’ of Goede Haven heeft en in het Groenlands ‘Qeqertarsuaq’ heet, wat ‘Het Grote Eiland’ betekent. Godhavn was tot 1950 de belangrijkste stad ten noorden van Nuuk, vooral vanwege het grote aantal walvissen dat hier werd gevangen en aan land werd gebracht. Dit gaf de stad grote rijkdom. Nu is ze op weg naar de vergetelheid met afnemende werkgelegenheid en afnemende verbindingen met het vasteland. In het plaatselijke gemeenschapscentrum wordt een traditionele Groenlandse ‘kaffemik’ gehouden, die het best kan worden omschreven als een gezellige bijeenkomst met koffie, cake, traditionele dansen en muziek. Muzikanten uit Groenland speelden oorspronkelijk op een trommel (qilaat) gemaakt van een ovaal houten frame bedekt met de blaas van een ijsbeer. In tegenstelling tot andere trommels werd de qilaat bespeeld door met een stok op het frame te slaan, en niet op de huid zelf. Dit bescheiden instrument werd gebruikt voor verschillende doeleinden, waaronder amusement, exorcisme en hekserij. In de namiddag vaart het schip oostwaarts naar de reusachtige gletsjer Eqip Sermia in de noordoostelijke hoek van de Diskobaai. Deze gletsjer is een van de indrukwekkendste van Groenland. Hier kunt u een gletsjeruitbarsting van dichtbij meemaken, wat in Ilulissat niet mogelijk is. Grote spleten, diepblauwe gletsjerstromen, een landschap dat zo uniek en prachtig is dat je het in woorden haast niet kan beschrijven. Een uitstekende gelegenheid om deze machtige ijswereld te zien, te horen en te ruiken. ‘s Avonds maken we ons opnieuw klaar voor vertrek.

Ilulissat, hoofdstad van de ijsbergen

Ilulissat is misschien wel de best gelegen stad van Groenland. De naam betekent eenvoudigweg ‘ijsbergen’ in het Groenlands en de bijnaam van de stad is terecht ‘De ijsberghoofdstad van de wereld’.
De ijsbergen komen uit de Icefjord, die op een half uur wandelen ten zuiden van Ilulissat ligt. Deze indrukwekkende bevroren structuren worden zo’n 70 km dieper in de fjord geboren door de enorme Sermeq Kujalleqgletsjer. Deze 10 km brede gletsjer is de meest productieve gletsjer buiten Antarctica. Terwijl de meeste gletsjers ongeveer een meter per dag afkalven, kalft de Ilulissat-gletsjer 25 meter per dag af. De ijsbergen die de gletsjer produceert vertegenwoordigen meer dan 10% van alle ijsbergen in Groenland, wat overeenkomt met 20 miljoen ton!
Samen met de extreme schoonheid van de fjord, hebben deze zaken ervoor gezorgd dat de Icefjord op de werelderfgoedlijst van de Unesco staat.
In de meer dan 250 jaar sinds de oprichting van Ilulissat is de stad gestaag gegroeid. Vandaag is Ilulissat de derde grootste stad van Groenland met meer dan 4.500 inwoners. De stad is zeer levendig en gastvrij, met een breed scala aan culturele attracties, naar Groenlandse maatstaven. De legendarische poolreiziger Knud Rasmussen en zijn goede vriend Jørgen Brønlund zijn beiden in Ilulissat geboren.
‘s Avonds varen we zuidwaarts vanuit ‘de hoofdstad van de ijsbergen’, met de prachtige Diskobaai in ons kielzog.

De nederzetting Sarfannguit

De nederzetting Sarfannguit betekent ‘de plaats van de kleine stroom’, een toepasselijke naam voor een nederzetting aan de voet van bergen en gletsjers in het verre binnenland.
De iets meer dan 100 inwoners van de nederzetting leven van de jacht, het zetten van vallen en het vissen. Ze gaan meestal op jacht naar ridderforel, rendieren en muskusossen.
Hoewel Sarfannguit vrij afgelegen is, ligt het op enkele uren afstand van Sisimiut, de op één na grootste stad van Groenland. De bereikbaarheid van zo’n grote stad is een onmisbaar economisch voordeel voor een kleine gemeenschap als Sarfannguit. Een wandeling door de nederzetting biedt inzicht in het plattelandsleven in het huidige Groenland, waar moderne gemakken en technologische vooruitgang, zoals internet en smartphones, steeds vaker gebruikt worden, maar waar de plaatselijke bevolking nog steeds veel waarde hecht aan belangrijke gebruiken, het behoud van hun tradities en hun Inuiterfgoed.
We vervolgen onze reis naar de fjord van Kangerlussuaq, ook bekend als Sondre Stromfjord. Vooral het eerste deel van de fjord biedt een geweldige gelegenheid om te genieten van een indrukwekkende passage met panoramische uitzichten op hoge bergen en diepe valleien.

Kangerlussuaq, ontscheping en vlucht naar Kopenhagen

‘s Nachts zullen we onze passage door de 160 kilometer lange Kangerlussuaq-fjord voltooid hebben.
Na het ontbijt aan boord van het schip nemen we afscheid van het personeel en zullen de zodiacs ons aan wal brengen. Door de militaire geschiedenis van Kangerlussuaq en de huidige rol als belangrijk knooppunt voor de luchtvaart, blijft Kangerlussuaq vrij geïsoleerd van de rijke culturele tradities van Groenland in vergelijking met andere regio’s.
Afhankelijk van de tijd die we overhebben in Kangerlussuaq wordt er mogelijk nog een optionele activiteit aangeboden. Zodra de vluchten bekend zijn, wordt hier meer info over gegeven.
Als onze tijd in Groenland erop zit, vliegen we van Kangerlussuaq naar Kopenhagen, en is ons Arctische avontuur afgelopen. Overnachting nabij de luchthaven.

Kopenhagen – Brussel

• De routebeschrijving geldt als leidraad. Het definitieve vaarschema en de landingen zijn afhankelijk van de ijs- en weersomstandigheden, maar ook van de aanwezigheid van wildlife. Het expeditieteam geeft een dagelijkse update.
• Er zijn geen specifieke fysieke vereisten voor deze reis. Een goede gezondheid is wel belangrijk omdat we op erg afgelegen plaatsen komen. Bij twijfel graag steeds eerst contact nemen. De reis is niet geschikt voor rolstoelgebruikers.
• Extra activiteiten, die tijdens de reis aangeboden worden, kunnen aan boord tegen betaling geboekt worden.